Święta Junia

Andronik, Atanazjusz i Junia (po prawej stronie)

Kobieta - apostołem?

Chodzi postać wspomnianą w Liście do Rzymian 16,7. Bowiem istnieją kontrowersje dotyczące płci postaci. Junia albo Junias? (w niektórych przekładach Junjasz lub Junijasz, w greckim oryginale w bierniku „Iουνιαν” – Iounian lub „Ιουνια” – Iounia)? Tłumacze Biblii Tysiąclecia opowiedzieli się za płcią męską naszej postaci. Natomiast w tradycji prawosławnej pod imieniem Junia jest czczona jako święta i wspominana 17 maja.
Interesująca nas postać wspomniana jest jedynie w jednym miejscu w Biblii, jednak budzi spór z powodu dyskusji o rolę kobiet we wczesnym chrześcijaństwie.
Werset Rz 16,7 brzmi w tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia brzmi następująco:
Pozdrówcie Andronika i Juniasa, moich rodaków i współtowarzyszy więzienia, którzy się wyróżniają między apostołami, a którzy przede mną przystali do Chrystusa.
Natomiast w tłumaczeniu już w Biblii Poznańskiej:

Pozdrówcie Andronika i Junię, moich krewnych i współwięźniów, którzy należą do grona wybitnych apostołów, którzy jeszcze przede mną należeli do Chrystusa.

Pierwszę opcję przekładu wybrali także (uwzględniając ważniejsze polskie przekłady) tłumacze Biblii Brzeskiej, Biblii Gdańskiej, Biblii Warszawsko-Praskiej, Przekładu Ekumenicznego oraz Przekładu Nowego Świata, natomiast drugą tłumacze Biblii Warszawskiej, Biblii Jakuba Wujka oraz Przekładu Seweryna Kowalskiego. Drugą opcję wybrał także św. Hieronim ze Strydonu – tłumacz Wulgaty.
O Junii jako kobiecie pisali między innymi Orygenes, św. Hieronim, św. Jan Chryzostom oraz Piotr Abelard.
O towarzyszu Andronika jako mężczyźnie wspomina po raz pierwszy Idzi Rzymianin, pogląd ten upowszechnił się później wśród teologów różnych wyznań (podzielał go między innymi Marcin Luter, który przetłumaczył imię jako Junias). Uczeni dowodzą, że w starożytności imię to było wyłącznie imieniem żeńskim. W zachowanym piśmiennictwie greckim nie znajdujemy ani jednego przykładu, gdzie imię to nosiłby mężczyzna.
Różnice w tych przekładach wynikają stąd, iż część z nich powstała w oparciu o skażony grecki tekst Listu do Rzymian, który w tym miejscu został zmieniony przez kopistę, i jedynie część wydań tekstu greckiego wprowadza korektę wersu. Jednak formę żeńską stosują także przekłady oparte o teksty zawierające wersję "Iουνιαν", zawartą w większości wydań krytycznych Nowego Testamentu.
W prawosławiu Junia zaliczana jest w poczet "siedemdziesięciu apostołów", co czyni ją drugą kobietą noszącą tytuł apostoła – obok Marii Magdaleny, zwanej w prawosławiu "apostołką apostołów".

Apostołowie NT spoza dwunastki

Poza Dwunastoma oraz Maciejem Nowy Testament określa też jako apostołów następujące osoby:

•  Paweł z Tarsu
• Barnaba, Antowarzysz Pawła w podróżach apostolskich (Dz 14,14)
• Andronik i Junia (ew. Juniasz) – pozdrawiani przez Pawła w Liście do Rzymian (Rz 16,7)
• Tymoteusz i Sylas - towarzysze Pawła, określeni przez niego jako prawdziwi apostołowie w 1. Liście do Tesaloniczan (1Tes 2,7)

Sam Jezus z kolei jest nazywany "apostołem" czyli "wysłannikiem" Boga (Hbr 3,1).

Apostołowie narodów

W znaczeniu szerszym apostołami nazywamy wybitnych, "skutecznych", misjonarzy - pionierów:

• apostoł Etiopii - Frumencjusz z Aksum
• apostoł Arden - św. Hubert, 656–727
• apostoł Armenii - św. Grzegorz Oświeciciel, 256–331
• apostoł Brazylii - św. José de Anchieta, 1533–1597
• apostoł Karyntii - św. Vergilius z Salzburga, (745–84)
• apostoł Anglii - Święty Augustyn z Canterbury, + 604
• apostoł Franków - św. Remigiusz, 437–533
• apostoł Fryzów - św. Wilibrord, 657–739                     c.d.n